Η φωνολογία αναφέρεται στα δομικά στοιχεία της λέξης, που είναι τα φωνήματα (δηλαδή οι ξεχωριστοί ήχοι των γραμμάτων) και στους κανόνες που διέπουν τη χρήση τους και το συνδυασμό τους σε συλλαβές και λέξεις.
Τα παιδιά κατά την ανάπτυξή τους παρουσιάζουν δυσκολίες στην φωνολογία, πραγματοποιώντας φωνολογικά λάθη. Δυσκολεύονται να αντιληφθούν, να διακρίνουν και να παράγουν τα ξεχωριστά φωνήματα. Οι δυσκολίες αυτές κάνουν το λόγο ενός παιδιού ακατάληπτο. Τα φωνολογικά λάθη υπάγονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες.
-Αντικατάσταση φωνημάτων (πχ: «μπαμπούς» αντί «παππούς», «ντυρί» αντί «τυρί», «κέρι» αντί «χέρι», «ντίνει» αντί «δίνει», «τότα αντί «κότα», «ζάσος» αντί «δάσος», «φάλασσα» αντί «θάλασσα», «βέντρο» αντί «δέντρο», «σέλω» αντί «θέλω», «λολόι» αντί «ρολόι» ).
-Παράλειψη φωνημάτων ή συλλαβών (πχ: «πίτι» αντί «σπίτι», «άπο» αντί «άσπρο», «τένο» αντί «τρένο», «αλάρι» αντί «μαξιλάρι», «τυλίδι» αντί «δαχτυλίδι») .
-Μεταθέσεις φωνημάτων και αφομοιώσεις φωνημάτων στο πλαίσιο της λέξης (πχ: «μπουκί» αντί «κουμπί», «πακάκι» αντί «καπάκι», «μπουλάπα» αντί «ντουλάπα», «τοίτα» αντί «κοίτα», «γκαγκώσει» αντί «δαγκώσει», «παπαλούδα» αντί «πεταλούδα»).

Η σημασιολογία αναφέρεται στο λεξιλόγιο του ατόμου, στις έννοιες λέξεων που κατακτά και γνωρίζει. Τα παιδιά προφέρουν τις πρώτες λέξεις περίπου στους 12 πρώτους μήνες της ζωής τους, ενώ κατά το δεύτερο έτος το λεξιλόγιό τους φτάνει τις μερικές εκατοντάδες λέξεις. Μετά την εκφορά της πρώτης λέξης ο ρυθμός κατάκτησης νέων λέξεων είναι ιδιαίτερα αργός, 1-2 λέξεις κάθε μήνα ενώ αυξάνεται με την πάροδο των μηνών. Στους 18-22 μήνες παρατηρείται μια ραγδαία ανάπτυξη του λεξιλογίου των παιδιών, κυρίως στα ουσιαστικά, που ονομάζεται λεξιλογική έκρηξη, ενώ παράλληλα επιτελείται μια ριζική αναδιοργάνωση των γλωσσικών και γνωστικών δεξιοτήτων του σχετίζονται με το λεξιλόγιο. Η παραπάνω διαδικασία έχει παρατηρηθεί πως σε κάποια παιδιά καθυστερεί και επιτελείται στον τρίτο χρόνο της ζωής τους.
Το λεξιλόγιο του παιδιού εμπλουτίζεται όσο αναπτύσσεται. Παρ’ όλα αυτά κάποια παιδιά παρουσιάζουν μόνιμη ιδιαίτερα καθυστερημένη ανάπτυξη του λεξιλογίου τους, το οποίο παρουσιάζεται ιδιαίτερα φτωχό με το πέρασμα των χρόνων. Άλλα παιδιά ενώ αναπτύσσουν λεξιλόγιο παρουσιάζουν κάποια λάθη κατά τη χρήση του. Τέτοια λάθη είναι:
-οι υποεκτάσεις ( χρήση λέξεων με ευρεία έννοια για μια και μόνο συγκεκριμένη έννοια πχ: το παιδί αναφέρει ως «παπούτσι» μόνο το «αθλητικό παπούτσι», κανένα άλλο είδος παπουτσιού, ή αναφέρει ως «ζουζούνι» μόνο και μόνο την «αράχνη» )
-οι υπερεκτάσεις (χρήση μιας λέξης με συγκεκριμένη έννοια για αναφορά σε λέξεις που έχουν παρόμοια έννοια με αυτή τη λέξη πχ: το παιδί αναφέρει ως «μαμά» όλες τις γυναίκες, ως «σεντόνι» όλα τα σκεπάσματα του κρεβατιού, ως «άλογο» όλα τα τετράποδα ζώα με μεγάλο μέγεθος, χρησιμοποιεί ρήματα όπως το «χάλασε» για οτιδήποτε άλλο που για παράδειγμα έχει «σκιστεί», έχει «σπάσει», έχει «ραγίσει» )
-λάθη παιδικού ιδιώματος (το παιδί χρησιμοποιεί ανύπαρκτες λέξεις για να αναφερθεί σε κάποιες έννοιες, πχ: αντί να πει «πιπίλα» λέει «μπι», αντί να πει «φαγητό» λέει «μαμ», αντί να πει «αμάξι» λέει «τουτού»
-νεολογισμοί (ανακατασκευασμένες λέξεις από το παιδί, πχ: «φιδόψαρο» αντί «χέλι», «αρρωστοδοχείο» αντί «νοσοκομείο», «στοματαράς» αντί «πολυλογάς»
-λάθη προσδιορισμού (λάθη σύγχυσης εννοιών χρόνου, χώρου, διαστάσεων, όπως πριν-μετά, μέχρι- αφού, μέσα-έξω, πάνω-κάτω, μεγάλος-μικρός, ψηλός-χαμηλός, περισσότερο-λιγότερο)

Η σύνταξη αναφέρεται στους κανόνες με τους οποίους οι λέξεις οργανώνονται σε μια συγκεκριμένη σειρά ώστε να δημιουργηθούν κατανοητές προτάσεις. Η συντακτική ανάπτυξη των παιδιών περνάει από 4 στάδια:
-ολοφραστικό στάδιο, 13ος – 14ος μήνας ανάπτυξης (το παιδί χρησιμοποιεί μόνο μια λέξη για να εκφράσει μια επιθυμία ή σκέψη πχ: Το παιδί λέει «νερό» εννοώντας «Θέλω να πιω νερό» )
-οι πρώτοι συνδυασμοί λέξεων,18ος μήνας ανάπτυξης ( το παιδί συνδυάζει δυο ουσιαστικά για να πει αυτό επιθυμεί, πχ: «Μπαμπά γάλα» εννοώντας «Μπαμπά θέλω να πιω γάλα», «Μαμά βιβλίο» εννοώντας «Μαμά θέλω να μου διαβάσεις ένα παραμύθι»
-τηλεγραφικό στάδιο, 24ος μήνας ανάπτυξης (τα παιδιά αρχίζουν να χρησιμοποιούν τα ρήματα και εμφανίζονται οι πρώτες προτάσεις-συνδυασμοί λέξεων κυρίως από ρήματα και ουσιαστικά, ενώ παραλείπονται λειτουργικά μέρη του λόγου όπως άρθρα, επιρρήματα, επίθετα και σύνδεσμοι, πχ: «Γιώργο παίξει» εννοώντας «Να παίξω με το Γιώργο», «Φάω παγωτό» εννοώντας «Θέλω να φάω ένα παγωτό» )
-και τέλος οι συντακτικές δομές του ενήλικου λόγου, 3ος χρόνος ανάπτυξης έως 5ος χρόνος ανάπτυξης ( προτάσεις με δομή και πολυπλοκότητα ανάλογη των ενηλίκων)

Η μορφολογία αναφέρεται στους γραμματικούς κανόνες που διέπουν τη χρήση των λέξεων μέσα σε προτάσεις, φράσεις, κείμενα.
Πολλά παιδιά παρουσιάζουν τα παρακάτω λάθη σε επίπεδο σύνταξης και μορφολογίας:
-Τηλεγραφικός λόγος ( Πολλά παιδιά έχουν φτωχή σύνταξη σταθερά όσο αναπτύσσονται, από τη νηπιακή ηλικία έως το δημοτικό ή γυμνάσιο, παραλείποντας βασικά μέρη του λόγου στις προτάσεις τους, συγχέοντας τη σειρά των μερών του λόγου μέσα στην πρόταση, μιλώντας σχεδόν τηλεγραφικά)
-Ομαλοποίηση : λανθασμένη και γενικευμένη χρήση ενός κανόνα (πχ: «έπια» αντί «ήπια», «κάβει» αντί «καίει», «κεράζει» αντί «κερνάει»,
-Υπέρ-γενίκευση: όταν ένα συχνό σε χρήση μόρφημα επεκτείνεται και σε άλλες λέξεις (πχ: «αγχίζω» αντί «αγχώνομαι», «τρεχίζω» αντί «τρέχω», «γραφίζω» αντί «γράφω»)
-Απουσία μορφημάτων ή λανθασμένη μορφολογική κατάτμηση ( τα παιδιά χωρίζουν τις λέξεις μεταξύ τους σε λάθος σημείο πχ : «χάριστομου» αντί για «χάρισέ μου το», «κοίτατονα» αντί για «κοίτα αυτόν», «πόσι λένε» αντί «για πως τη λένε» )
-Ακατάλληλες καταλήξεις ή άρθρα ( τα παιδιά μπερδεύουν τα άρθρα και τις καταλήξεις των λέξεων σε διαφορετικό αριθμό, γένος και πτώση πχ: «o λύκο» αντί για «ο λύκος», «ένα κούκλα» αντί για «μια κούκλα», «των παιχτες» αντί για «των παιχτών», «ήπια το χυμούς» αντί για «ήπια τους χυμούς», «δώσε μου τα κούκλες» αντί για «δώσε μου τις κούκλες», «πολλές κούρασες» ως πληθυντικό της κούρασης, «θα κάνω πολλά κάτια» ως πληθυντικό του κάτι κ.α.
-Λανθασμένος σχηματισμός παθητικής φωνής (πχ «σπάστηκε η καρέκλα» αντί για «έσπασε η καρέκλα», «δεν ανοίγεται η πόρτα» αντί για «δεν ανοίγει η πόρτα»)
-Υπέρ-χρήση της παρατακτικής σύνδεσης (σύνδεση όλων των προτάσεων με ένα μονότονο «και») ή της υποτακτικής σύνδεσης (σύνδεση όλων των προτάσεων με ένα μονότονο «να» )
-Λάθη στην χρήση των χρόνων και την ρηματική όψη( πχ: λάθη στη χρήση ρημάτων όπως «θα κοιτάξω- θα κοιτάζω», «κοίταξα-κοίταζα») , λάθη στη χρήση του οριστικού/αόριστου άρθρου.

Η πραγματολογία αναφέρεται στη χρήση της επικοινωνίας, για ποιο λόγο και πως επικοινωνεί ο άνθρωπος. Περιγράφει την ικανότητα του ατόμου να λέει το κατάλληλο πράγμα, την κατάλληλη στιγμή, με τον κατάλληλο τρόπο.
Πολλές φορές παρατηρείται τα παιδιά να μην λαμβάνουν υπόψη τους τους κανόνες ευγενείας, το βαθμό οικειότητας με το συνομιλητή τους, τον χώρο μέσα στον οποίο βρίσκονται και τον τρόπο που πρέπει να μιλάνε στο συγκεκριμένο χώρο, δεν αναγνωρίζουν τις προθέσεις, το συναίσθημα του συνομιλητή τους, διακόπτουν συνεχώς ή μιλούν ταυτόχρονα με το συνομιλητή τους, αλλάζουν θέμα ή μιλούν για άσχετα θέματα σε σχέση με το θέμα της συζήτησης. Αδυνατούν να διατηρήσουν τους άτυπους κανόνες του διαλόγου. Πολλά παιδιά παρατηρείται να δυσκολεύονται αρκετά να οργανώσουν το λόγο τους κατά τη χρήση του σε δραστηριότητες περιγραφής και αφήγησης, έχοντας σαν αποτέλεσμα ο λόγος τους να παρουσιάζεται μπερδεμένος, ανοργάνωτος, να στερείται συνεκτικότητας και συνοχής.